Φυσικά καλλυντικά

Φυσικά υλικά

Ύστερα από απασχόληση αρκετών ημερών, το προφανές συμπέρασμα είναι η υπερκατανάλωση. Χρησιμοποιούσα φυσικά καλλυντικά πολλά χρόνια, ωστόσο, εκτός από το άρωμα, δεν είχαν καμία άλλη ευεργετική ιδιότητα. Δεδομένου ότι κόστιζαν πολλές φορές πιο ακριβά από ένα άρωμα, το φαινόμενο ήταν τουλάχιστον αξιοπερίεργο.
Φτιάχνοντας τα πρώτα μου σαπούνια, διαπίστωσα πόσο εύκολο και πόσο φτηνό ήταν να χρωματίσεις αλλά και ν' αρωματίσεις ένα σαπούνι μ' ένα αφέψημα καθώς και την έλλειψη ακριβών και θρεπτικών συστατικών όπως το ελαιόλαδο, το μέλι και το γάλα σ' αυτά που αγόραζα. Ξανάνοιξα τους λαμπερούς καταλόγους προϊόντων για να διαπιστώσω ότι είχα δίκιο. Στα λίγα προϊόντα που υπήρχαν αυτά τα συστατικά, τα προϊόντα εκθειαζόταν ως πολύτιμα κι η τιμή τους γινόταν διπλάσια των άλλων που ήταν ήδη πολύ ακριβά. Τα καλλυντικά λάδια που τους προσδίδουν θαυματουργές ιδιότητες, είναι διαφανή όπως τα σπορέλαια και χρησιμοποιούνται αντί του ελαιόλαδου επειδή είναι άοσμα.

Μερικά από αυτά, όπως το λάδι Borage που είναι το πιο ακριβό, διαφημίζεται για την πρόληψη του σχηματισμού ρυτίδων, ενώ το λάδι jojoba είναι ένα υγρό κερί και συνεπώς φυσικό συντηρητικό. (Στα βιβλία που πήρα, βρήκα διάφορες πληροφορίες για όλ' αυτά και κάποια στιγμή θα τα γράψω αναλυτικά). Η απορία μου λοιπόν ήταν εύλογη : εφόσον τα καλλυντικά με ελαιόλαδο κόστιζαν τα διπλά λεφτά, γιατί τα καλλυντικά λάδια είχαν καλύτερες ιδιότητες ;

Η εμπειρία δεν απέδειξε κάτι τέτοιο. Μη έχοντας χρόνο ν' ασχοληθώ περισσότερο, έφτιαξα τα σαπούνια μου όπως μου άρεσαν, σίγουρη ότι θα έχω πολύ καλύτερα αποτελέσματα από τα ανύπαρκτα προηγούμενα. Εκτός από τα αρωματικά τα οποία πήρα έτοιμα και πρόσθεσα γάλα κι ελαιόλαδο, όλα τ' άλλα έχουν μια σπιτική μυρωδιά που μ' ενθουσιάζει.

Επειδή είναι λιγότερο έντονη - αλλά ουσιαστική - από αυτήν των σαπουνιών που έπαιρνα, γρήγορα κατέληξα στο συμπέρασμα ότι ο αρωματισμός τους δεν γίνεται με αιθέρια έλαια όπως διαφημίζεται. Προχθές που πήγα στο φαρμακείο, η φαρμακοποιός με δικαίωσε λέγοντάς μου να μην εμπιστεύομαι τα καταστήματα φυσικών καλλυντικών διότι χρησιμοποιούν και χημικά αρώματα. Έτσι εξηγείται σκέφτηκα.

Με βάση τη σύγκριση της τιμής ενός προϊόντος με ελαιόλαδο κι ενός άλλου, δεν είναι δυνατόν η έντονη μυρωδιά του τελευταίου - και δηλαδή η χρήση αιθερίου ελαίου και καλλυντικού λαδιού σε αναλογία 1 : 2 που απαιτείται για να επιτευχθεί μια τόσο έντονη μυρωδιά - να οφείλεται σε αιθέρια έλαια. Δύο παραδείγματα :

Επειδή η μυρωδιά μια κρέμας σώματος δεν μ' άρεσε ιδιαίτερα, σκέφτηκα να προσθέσω ένα σαπούνι μανόλιας για να την αλλάξω. Πήρα το σαπούνι χθες από το σούπερ μάρκετ κι όταν άνοιξα το κουτί η μυρωδιά του ήταν ανάλογα έντονη, χρειάστηκε να προσθέσω αρκετά αιθέρια έλαια για να την καλύψω... Σήμερα, θέλοντας να φτιάξω ένα σαπούνι με μια κρέμα σώματος λεμόνι και μια παλιά μου κολώνια γιασεμί με περγαμόντο, πήρα ένα κομμάτι σαπούνι γιασεμί από το κατάστημα φυσικών καλλυντικών και για πρώτη φορά, ύστερα από τόσα χρόνια, είδα τα συστατικά : ούτε ένα λάδι !

Το προϊόν είναι έξυπνα εκτός καταλόγου, η τιμή του όμως δεν υπολείπεται των προϊόντων που βρίσκονται εκεί και παρουσιάζονται φυσικά, πολύτιμα, φρέσκα και μαγικά. Δεν είναι και πολύ αληθινά όλ' αυτά. Γι' αυτό χάρηκα που διέθεσα αυτό το χρόνο, μπορώ να μην επιθυμώ πια τίποτα απ' όλ' αυτά που βλέπω και μυρίζω σε σχετικά καταστήματα. Τα προϊόντα τους δεν είναι τόσο φυσικά όσο εμφανίζονται...

.

Αόρατη συσκευασία

Ως προς την υπερκατανάλωση τώρα, νομίζω ότι οφείλεται στην σύγχιση. Στην περίπτωση των φρέσκων καλλυντικών - που χρησιμοποιώ τα 5 τελευταία χρόνια - το όχημα προς αυτήν είναι η μίμηση : το κατάστημα μιμείται ένα χώρο που μοιάζει με λαϊκή αγορά αλλά και κουζίνα, τα προϊόντα καθαρισμού μιμούνται τα φρούτα, τα υλικά και τα προϊόντα κουζίνας, τα προϊόντα κουζίνας μιμούνται και την μορφή των οικιακών παρασκευασμάτων ζαχαροπλαστικής. Όλα αναδίδουν μια έντονη αντιπροσωπευτική μυρωδιά.

Η κλασσική ταξινόμηση των καλλυντικών ανάλογα με τον τύπο του δέρματος έχει πρακτικά καταργηθεί : ένα κομμάτι " κέϊκ " , μια " μαρμελάδα ", ένα " τσάι ", οι χυμοί " φρούτων " ταιριάζουν σ' όλους τους τύπους δέρματος. Καθώς όλα όσα βλέπεις και μυρίζεις - μ' εξαίρεση τα αρώματα λουλουδιών - μοιάζουν με τα εδώδιμα, η αίσθηση ότι θα θρέψεις και θα φροντίσεις το δέρμα σου - όπως και με το φαγητό σου - κυριαρχεί. Κι ενισχύεται ακόμα περισσότερο :

Ο πρώτος κατάλογος προϊόντων του καταστήματος φρέσκων καλλυντικών της γειτονιάς μου, έμοιαζε με κατάλογο εστιατορίου : " πρωϊνά ", " σαλάτες ", ορεκτικά ", κυρίως πιάτα ", " γλυκά ", " επιδόρπια " . Οι προτάσεις του σεφ περιελάμβαναν προϊόντα καθαρισμού και περιποίησης από τα μαλλιά ως τις πατούσες, με έμφαση στις θεραπευτικές ιδιότητες των πολύτιμων συστατικών που τα συνιστούσαν. Εφόσον η μυρωδιά τους ήταν τόσο " φυσική ", κι η επιμονή στην ποιότητά τους συνεχής κι επαναλαμβανόμενη, μπορούσες να τα εμπιστευτείς ή τουλάχιστον να τα δοκιμάσεις. Η ιδέα άλλωστε να μυρίζεις ένα άρωμα από την κορφή ως τα νύχια είναι ελκυστική.

Τα πρώτα προϊόντα περιποίησης που αγόρασα ήταν αρωματικά βούτυρα σώματος. Όταν τέλειωσε η κρέμα χεριών που έπαιρνα από το φαρμακείο, χρησιμοποίησα ένα από αυτά που διαφημιζόταν - και διαφημίζεται ακόμα - για τις " ισχυρές αντιφλεγμονώδεις, ηρεμιστικές, αντιβακτηριδιακές και μαλακτικές " ιδιότητες των συστατικών του τα οποία συγκεντρώθηκαν στο προϊόν με στόχο την " αστραπιαία ίαση ". Μετά από τρείς μήνες βαρέθηκα να βλέπω τα χέρια μου να γυαλίζουν σκασμένα και πήρα μια κρέμα. Η κρέμα ήταν καλύτερη από το βούτυρο αλλά δεν έφθανε αυτή του φαρμακείου που επούλωνε τις πληγές από τις δουλειές στον κήπο μέσα σε μια βδομάδα. ( Τα προϊόντα αυτά έχουν καταργηθεί αλλά το συγκεκριμένο πωλείται ακόμα. )

Η σχέση ποιότητας και τιμής είχε αρχίσει να με προβληματίζει : δοκίμασα μόνη μου την διαφημιζόμενη αναπλαστική ιδιότητα του μύρου βάζοντας ένα μπουκαλάκι αιθέριο έλαιο σε μια κρέμα για τα χέρια και διαπίστωσα ότι δεν έγινε απολύτως τίποτα. Κατέληξα ότι πρόκειται για σκέτη αρωματοθεραπεία κι έτσι δεν είχα και πολλές απαιτήσεις από ένα σαπούνι. Ήταν μεν ακριβό, αλλά μύριζε υπέροχα. Το θέμα όμως ήταν ότι αναλογικά, κόστιζε πολλές φορές περισσότερο από ένα άρωμα, ας πούμε του Dior : ήταν πολύ ακριβό.

.

Παραδοσιακή τέχνη

Πριν δύο χρόνια, στον ίδιο δρόμο ( 4 - 5 κτίρια πιο πάνω ), άνοιξε κατάστημα και μια γαλλική εταιρεία παραδοσιακών φυσικών καλλυντικών. Το κατάστημα αυτό μοιάζει με καλαίσθητη παλιά αποθήκη δημητριακών. Τα προϊόντα του είναι συγκεκριμένα, σχεδόν όλα συσκευασμένα, με αρώματα λιγότερο φρέσκα και χρώματα που ανταποκρίνονται στην επεξεργασία που έχουν υποστεί τα υλικά τους.

Δεν είχα λόγο να προτιμήσω ένα προϊόν εισαγωγής, τη στιγμή μάλιστα που είχα διαπιστώσει στην πράξη ότι επρόκειτο μόνο για αρωματοθεραπεία. Χάρηκα όμως που εκεί βρήκα προϊόντα καθαρισμού λεβάντας και γάλακτος που δεν έβρισκα στο κατάστημα των φρέσκων. Γρήγορα διαπίστωσα ότι δεν χρειαζόμουν κάτι περισσότερο. Ύστερα από 2 - 3 μήνες εμφανίστηκαν σαπούνια λεβάντας και στο κατάστημα των φρέσκων καλλυντικών, ενώ στο νέο κατάλογο των προϊόντων του, η προηγούμενη " μαγειρική διάθεση " κι η έμφαση στην ισχυρή θεραπευτική δράση των συστατικών τους, είχαν δώσει τη θέση τους στην αρωματοθεραπεία και στα πολύτιμα μυστικά μιας παράδοσης τριών αιώνων...

Τα παραμύθια του marketing μπορεί νάναι διασκεδαστικά κι η προσαρμογή στην εξέλιξη του ανταγωνισμού αξιοθαύμαστη. Το χαμομήλι ωστόσο δεν είναι ούτε σπάνιο ούτε εξωτικό φυτό. Αντίθετα, είναι κοινότατο, γνωστό σε όλους για τις καταπραϋντικές του ιδιότητες. Ένα βιβλίο για βότανα παρέχει πληροφορίες για τα πιο συνηθισμένα ( λεβάντα, μέντα, μάραθος, δυόσμος, φασκόμηλο, θυμάρι, δεντρολίβανο κλπ ) που οποιοσδήποτε μπορεί να βρει σε φυτώρια και να τα φυτέψει σε γλάστρα ή στον κήπο του.

Ζούσα μια υπερβολή που όχι μόνο δεν με ικανοποιούσε αλλά την πλήρωνα επιπλέον και πανάκριβα. Ήταν μια κατάσταση που έπρεπε να σταματήσει γιατί δεν ήταν και λύση να πληρώσω τη λεβάντα, το νερό και το σαπούνι εισαγωγής 16 - 17 ευρώ το μπουκάλι. Πήρα λοιπόν τα σχετικά βιβλία κι ύστερα από αυτά που διαπίστωσα ( έλλειψη θρεπτικών συστατικών - τεχνητά χρώματα και προπαντός αρώματα ) φτιάχνοντας και μετατρέποντας σε αρωματικά σαπούνια διάφορα προϊόντα, μπορώ να πω με βεβαιότητα ότι τα μόνα σπιτικά καλλυντικά είναι αυτά που φτιάχνονται στο σπίτι με φρέσκα φυσικά υλικά κι ότι η ασχολία αξίζει τον κόπο.

Έχω πολλά να μάθω ακόμα, όπως το να φτιάξω μια κολόνια γιασεμί, τριαντάφυλλο, άνθη πορτοκαλιάς ή λεβάντα, μια κρέμα για τα χέρια κι αργότερα για το πρόσωπο. Προς το παρόν είμαι ευχαριστημένη για την εκκαθάριση του μπάνιου απ' όλ' αυτά τα προϊόντα. Μ' ένα πλύσιμο θα γίνει αγνώριστο ενώ για τα επόμενα χρόνια δεν θα χρειαστεί να ξαναπάρω σαπούνια.